Allah'ın yüce adı "A'la" ile başladığı için bu adı almıştır.
A'la, yüksek, yüce, yüceler yücesi demektir. Günlük konuşmada bazı hallerde, ala, pekala deriz. Büyüklerimizin bu kelimeyi kullanarak konuştuklarını işitmişinizdir. Pek güzel, pek iyi, üstün derecede, beğenilmeye layık anlamlarında sıfat olarak kullanılır.
A'la, Allah'ın ismi ve sıfatı olarak kullanılınca, özel bir isim ve sıfat olur. Büyükler büyüğü, yüceler yücesi anlamlarına gelir. Allah'ın, bu anlana yakın bir ismi daha vardır. Hatırlayacaksınız: Azim. Azim de, büyükler büyüğü, yüceler yücesi demektir.
Qur'an'ı Kerim'de Yüce Allah'ı Azim ve A'la isimleri ile anmamız öğütlenmiştir. Azim ismi ile anma öğüdü vahyolunduğu zaman, Peygamberimiz mü'minlere, "bunu namaz kılarken, rukua vardığınızda, yani eğildiğinizde yapın," demiştir. A'la ismi ile anma öğüdü geldiğinde de, bunu secdede de yapın, demiştir.
Namaz kılmayı öğrendiyseniz veya namaz kılanları izlediyseniz, onların, eğildikleri sırada "Subhane Rabbiyel Azim", yatıp secdeye vardıklarında da "Subhane Rabbiyel A'la" dediklerini farketmişsinizdir. Eğilince "Büyükler büyüğü Allah her türlü eksiklikten uzaktır" diyoruz, secdeye varınca da "Yüceler yücesi Allah her türlü eksiklikten uzaktır" diyoruz.
Namaz zaten bütünü ile, Allah'ın büyüklüğünü, yüceliğini kabul ettiğimizi, O'na inandınımızı belirttiğimiz özel bir davranış biçimimizdir. Cemaat ile namaz kıldığımızda, Allah'a inancımızı ve O'na bağlılığımızı hep birlikte belirtiriz. Yalnız kıldığımızda, bunu yalnız başımıza yaparız.
Peygamberimiz Bayram ve Cuma namazlarında A'la suresini okumayı severdi. Çünkü surenin ilk ayeti, Yüce Allah'ı övmeye, O'nu yüceltip, her türlü eksiklikten uzak bilmeye çağırmaktadır. Namazda ve özellikle cemaatle kılınan namazlarda yapılması gereken de zaten budur.
Surenin ilk ayetinde "Yüce Rabbinin adını an!" denildikten sonra, Rabbın yüceliklerinden örnekler verilerek hatırlatmalar yapılmıştır. Ayetlerin açıklanması şöyledir:
"O, yaratmıştır ve şekil vermiştir.
O, herşeyi ölçü ile yapmış ve doğru yolu göstermiştir.
O, yeşillikler bitirmiş, sonra o yeşillikleri siyah çerçöpe çevirmiştir." (a.2-5)
Sevgili Çocuklar,
Bu ayetlerdeki ana fikir, insanın düşünmesi ve bilmesi gereken bilgi, yüceler yücesi Allah'ın yaratıcı, şekillendirici ve doğru yolu gösteren oluşudur. Yüce Allah insanı ve diğer bütün yaratıkları, bir şekilde, bir programla ve belli yeteneklerle yaratmıştır. Küçüklük ve büyüklük, ağırlık ve hacim, renk ve görüntü, tad ve korku, tavır ve tutum gibi farklılıklara rağmen her şey birbiriyle uyum içindedir. Allah hepsini, ihtiyacını birbirinden elde ettirecek bir düzen içinde, koruyup gözetmektedir. En zayıf ve güçsüz görünen bir örümcek, bir karınca bile, kendi içlerinde ne kadar güçlüdürler.
Bununla birlikte her şey sonludur. Doğma, büyüme ve olgunlaşma devrelerini, bize bozulma ve çürüme gibi görünen başka devreler izler. Aslında bozulma ve çürüme kurallarını gereğidir, kural dışı değildir. Yaprakların ve çiçeklerin görevlerini bitirdikten sonra sararıp karararak gübreleşmesi, gerçekte onların görevlerinin bittiğini göstermemektedir. Onlar gübreleşerek, yeni ve taptaze hayatları beslemeye hazırlanmaktadırlar.
Suredeki "O yeşillikler bitirmiş, sonra o yeşillikleri siyah çerçöpe çevirmiştir" ifadesi, bize bu gerçeği anlatmaktadır.
Hayatı ortaklaşa yaşıyoruz ve onu başka yaratıklarla paylaşıyoruz. Bu yüksek bilgiler bize vahiylerle ve Peygamberimiz aracılığı ile verilmiştir. Surede şöyle belirtilmiştir:
"Ey Muhammed, sana Qur'an'ı biz okutacağız ve sen onu asla unutmayacaksın"(Ayet 6)
Sonra bilgilerin insanlara ulaştırılması ile ilgili prensipler öğütlenmiştir. Öğütlerin ulaştırılmasında en çok dikkati edilecek prensip, öğüdün fayda vermesidir. Ayetin anlamı şöyledir:
"Faydalı olacaksa, insanlara öğüt ver. Allah'tan korkan öğüt alacaktır. Şanslarını kullanmak istemeyenler ise ondan kaçınacaklardır." (Ayet 9-11)
Sevgili Çocuklar, bilgiler bize iki yolla ulaşır:
1- Vahiy yolu ile; Peygamber aracılığı ile
2- İnsanlara verilmiş kabiliyetlerin kullanılması ile.
Eğer insanlara, yaratılışta verilmiş insanlık programı ve insanlık kabiliyetleri olmasaydı, insanların vahiyleri anlamaları ve kabul etmesi mümkün olur muydu?
İnsanlar kabiliyetlerini kullanırlarsa, programları doğrultusunda gelişirler, mükemmelliğe doğru yürürler. İnsanların çoğunluğu bunu yaparlar. Dikkat ediniz, pek azımız hariç, hepimiz doğruluktan, güzellikten, iyilikten, gerçekten yanayızdır. Yanlışlığı, çirkinliği, kötülüğü, gerçekdışılığı kabul etmek istemeyiz.
Mükemmelliğe giden yol, Allah'ın'ın yoludur. Allah'ın yolu hem çok kolaydır, hem çok zordur. İnsanca yaşayıp değerli olanı koruduğumuz sürece, kolaydır. Bir kere bozulma başlayıverirse, işte o zaman zorluk başlar. Bozulma, kendi kendini hızlandırır ve sahibinin iyiye dönme şansını alıp götürür. Qur'an'daki "şanssızlar, bedbahtlar" deyiminin anlamı budur.
Kendini arındıranlar, iyilik, çalışkanlık ve ibadetle kendini geliştirenler, kabiliyetlerini kullanan şanslılardır.
Sevgili Çocuklar, bir insanın ortaya atılarak Peygamber olduğunu, Allah'tan aldığı vahiyleri insanlara bildirmekle görevlendirildiğini söylemesi kolay kabul edilir bir olay değildir. Zaten bu olay tarih içinde kolay kabul edilmemiştir.
Yine de insanların çoğunluğu, Peygamberlik olayını ve Peygamberlerle gelen vahiyleri kabul etmişlerdir. Bugün de böyledir. Dünyadaki insanların büyük bölümü vahye inanmaktadır. Bu nasıl oluyor acaba? İnsanlar kendileri gibi bir insanın Allah'tan vahiy alabildiğini nasıl kabulleniyorlar?
Peygamberlere bildirilen bilgiler ve haberler, aslında, bütün insanların kalplerinde ve beyinlerinde, yaratılıştan var olanlarla uyum halinde oluyor da ondan. İnsanlar, unuttukları veya dillerinin ucunda olup da söylemedikleri gerçekleri tanıyorlar. Gerçekler, çağlar boyunca öz olarak hep aynıdırlar. sadece söyleniş ve uygulanış biçimleri, zamana göre değişmektedir.
Bizler ebedi ve ezeli denilenin başlangıçtan sonsuza kadar geçerli olanın, gerçekten değerli olanın, bizim anlayışımıza göre yeniden söylenilişini işittik ve bizler de onu söyleyebilir hale geldik mi, sonsuzca mutlu oluyoruz. İnanmanın verdiği coşkunluk işte buradadır.
Suremizin sonunda şöyle bir genelleme yapılmıştır:
"Doğrusu bu hükümler, Peygamberlere verilen ilk bilgilerde, İbrahim'e ve Musa 'ya verilmiş olanlarda da vardır" (Ayet 18-19)
Gerçekler insanlığın ortak malıdır. Onları öğrenmek herkesin hakkıdır. Bu zor konuyu büyüklerinizle ve öğretmenlerinizle konuşun olmaz mı!
MİHMANDAR
14.11.2007 tarhinden bu güne kadar 162103 ziyaretçi (412928 klik) kişi burdaydı!
Bir kişinin veya bir eserin bu sitede bulunması, bu siteyi hazırlayanların bu kişiyi desteklediği anlamına gelmez. Bu sitenin amacı bu eserleri kullanıcılarının değerlendirmesine sunabilmektir. Sahibinin herhangi bir isteği olursa, eser siteden derhal kaldırılacaktır.
